Yorgos H.'nin Aşk Maceraları

Filmlerden, dizilerden bildiğimiz entelektüel bir NYC hayat tarzı var. Yaşamını yazarak kazanan, NYC'nin en bobo, en şık yerlerine giden, okumuş yazmış, belli bir maddi gücü olan yeni bir urban kitle. Güzel müzikten anlayan, tanışır tanışmaz ortak zevkler sayesinde uzun süreli arkadaşlıklar içindeymişçesine yakınlaşabilen, sofistike zevkleriyle gizlice gurur duyan insanlar bunlar. Maddi gücü de bilerek yazdım, zira Patti Smith'in Just Kids kitabına bayılmalarına karşın kitapta anlatılan sefil koşullarda duramayacaklarını düşünüyorum. Onlar hakkında konuşurken kendimden bu kadar emin olmamın sebebi benim de dünyanın ayrı bir ucunda bu kitlenin bir parçası oluşum. De Quid rides tu, İstanbul'da da olsan anlatılan şehirlinin masalı yine senin hikayen. Bu yeni şehirli kimlik, yeni müzik, edebiyat, sanatdaşlık yaşadığı toplumla bağları iyice zayıflamış bizler için belki de tutunulacak son dallardan biri. 

Ben bu insanlarla ilk kez çocukken tanıştım. Dünyalarından büyülendim. Büyüyüp de onlar gibi olabilmek için vargücümle çalıştım. Kitaplar okudum, diller öğrendim. Tanıştığım bu insanlarla ilgili sorunum şuydu, bu insanlar bir kitabın kahramanlarıydılar. Entelektüel, yakışıklı, karizmatik müthiş erkek Yorgos ve onun ulaşılamaz büyük aşkı Su. Bu kitap hakkında blogumda daha önce de yazdım tabii. Bir okur olarak Çayınızı Türkçe mi Alırsınız? kitabıyla ilişkim bence ayrı bir öykünün konusu. Kitaptan o kadar etkilenip kendimi büyütürken karakterlerinden esinlenmem bir yana, o insanlara özlemim hiç geçmediğinden dünyanın o sırada öbür ucunda olan yazarını arayıp tarayıp bulduğum bir kitap o. İşte Nathaniel P.'de anlatılan arkadaşlıkları yaşamak için verdiğim uğraşların sonucu, artık en sevdiğim kitaplardan birinin yazarıyla arkadaşız. Kahramanını yanında taşıyan yazarın, yazarını yanında taşıyan okuru. Salinger'ın ruhu şadolsun yeniden. Uzun süreli online arkadaşlığımızda bizim gibi birini arayan birinin daha sesini duyuyoruz benim kitabın yazarıyla. Warhol üzerindeki Duchamp etkisini tartışabildiği arkadaşlar aradığını yazmış twitter'a. Sonra hakikaten de bunları konuşabildiğimiz bir arkadaşlık kuruyoruz. Bir yazar, bir çevirmen ve bir okur.

Nathaniel P.'nin Aşk Maceraları'nı, çevirmeni bana hediye ediyor. Yazar ve okur, aynı anda okuyoruz. İkimiz de aynı anda şaşırıyoruz. Okuduğumuz Nathaniel P.'nin değil bildiğin bizim Yorgo'nun maceraları. Yazar, 90'lı yıllarda Bilkent'te Doğan kullanan öğrencilerin arabalarından utandığını yazmıştı. Nathaniel P.'nin Harvard'lı sınıf arkadaşları BMW'lerinden utanıyor. Yorgo da Nathaniel da prezervatif kullanmalarına karşın herhangi bir kaza olursa çocuğa babalık yapmaya kararlılar. Her ikisinin de arkadaş çevrelerinin sevdikleri konular içinde elitizm, edebiyat ve evde çalışan hizmetçiye acıyıp vicdan gösterilerinde bulunmak var. Her ikisi de hoş erkekler, çok kitap okuyorlar. Beğendikleri kadın tipi de aynı. Psikoloğu Yorgo'ya ilişki bağımlısı olduğunu usturuplu biçimde söylemişti, biz de Nathaniel'ın yaşadıklarından onun da öyle olduğuna kanaat getiriyoruz. Demek ki 20 yıl arayla da olsa, dünyada böyle erkekler yetişmiş.

Yazarın kitabından beri Türkiye'de bahsettiğim şehirli çevrelerin kitabı yazılmadı. Nathaniel'ın yazarı bunu NYC için yapmış. Asıl derdi çevreden de çok bizim gibi kadınların durup durup sorduğu soru. Entelektüel düzeyi yüksek, iyi yürekli, çoğunlukla sosyal meselelere duyarlı erkekler nasıl oluyor da kadınlara böyle umursamazca davranabiliyor? Sevdiğimiz romanları seven erkeklerin bizi o romanların kahramanları gibi sevmemesine ne çok üzülüyoruz. Nasıl diyoruz, nasıl bu kitabı seven biri bana böyle davranabildi? Sanıyorum ki Nathaniel'in yazarı da aynı soruları soruyor. Görüyoruz ki yazar Nate için bile kitapların bir kadının varoluşunda olması bir şey ifade etmiyor. O yalnızca güzel, seksi  ve akıllı bir kadının süslerinden biridir. "Çok kitap okuyan" etiketi böyle kadınlara ne de yaraşır. Yorgo da hayalindeki sevgilinin en az Su kadar kitap okumuş olmasını şart koşuyordu. Ne okuduğu değil de, okumuş kadın olması önemli. 

Gerçek erkeklerden kurgu erkek beklentisine girip hayalkırıklığına uğrayan kadınların romanı aslında Nathaniel P. Bunların şarkıları da var, Bülent Ortaçgil İstanbul'dan Bir Tek Sen Yalanı'nı söylüyor, dünyanın başka köşesinden Pink Martini, Hey Eugene diye cevap veriyor. Sanat eserlerinin diyaloğunu takip etmek kadar zevkli bir uğraş olamaz. Kitabın bazı bölümlerine sinir olsam da, genel olarak kitabı çok sevdim. Dünyanın farklı şehirlerinde Nathaniel'lara üzülen kadınlara benden The Way We Were gelsin o zaman. 

Stranger Than Fiction

Alain de Botton, Proust okumak yaşamınızı değiştirebilir diyor. Haklılık payı da var, her ne kadar konuya farklı yönden bakıyor olsak da ben de kitap okumanın insanın yaşamını değiştirdiğine katılıyorum. Botton iyi edebiyatın bize yazarların gözünden de yaşamı inceleme şansı verdiğini söylemiş. Burda tekrar Pamuk'un saf ve düşünceli okur ayrımından yola çıkarak tam bir saf okur olduğuma kanaat getirdim. Kitaplarla ilişkimin tamamen karakterler üzerinden gitmesi, yazarla hiçbir ilgimin olmayışına şaşırdım videoyu izleyince. Beni ilgilendiren asla Proust değil, ama Albertine olmakla çok ilgileniyorum. 

Kurgu kadınlar bugüne kadar yolumu çizdi, bana arkadaşlık, sırdaşlık edip bugünkü ben olmama çok yardım etti. Cesur Jeanne D'Arc, çalışkan Dolly, yazar, başına buyruk Jo, idealist, içli Feride, entelektüel, etkileyici, çok dil bilen Su, Türkçe'yi teganni edercesine konuşan Nuran, ego ego diye haykırıp ikiyüzlülüğümüzü haykıran, çok yetenekli Franny, tutkusunun esiri olan Anna Karenina, Bihter ve Madame Bovary, Heathcliff'e aşkını itiraf edemeyip ince hastalıktan rahmetli olan Cathy, çok esrarlı Rüya (böyle sayınca da Şener Şen'in vapurda saydığı taçsız kral pele gibi oldu, neyse). Sonra Mrs. Dalloway, Mr. Darcy ve Elizabeth Bennet ve aynı zamanda Bridget Jones.  Bunların hiçbirinde acaba yazar ne düşünmüş de yazmış diye pek de düşünmediğimi, daha ziyade karakterlerin gerçekliğine inanıp hayatı onların gözünden görmeye gayret edip bazı yerlerde onlar gibi davranmaya çalıştığımı düşündüm videodan sonra.  Yazarın ne düşündüğünü ne oyunlar yaptığını ancak kitap kahramanıyla özdeşleşemeyince yapabiliyorum, Suç ve Ceza gibi. Büyüdükçe roman kahramanlarıyla arkadaşlık belki bir nebze azalıyor, örneğin iş hayatımda örnek alabileceğim ya da derdimi anlayan bir roman kahramanına henüz rastlamadım. Büyük roman kadınları hep 20'lerinde, daha büyük olanların da pek iş güç derdi yok. 

Botton kitabında da roman kahramanlarını okuyup tanıdıklarımıza benzetiyoruz diyor. Benim ömrüm kendimi roman kahramanlarına benzetmeye çalışarak geçti, son yıllarda biraz azalsa da bazen devam ediyor. Yazmaya çalıştığım bütün yarım hikayelerde de kahramanlarıma roman ya da öykü kahramanları olduğunu söylemek hoşuma gidiyor. Birinin romanının kahramanı olma fikri, o kahramanların hayatımıza etkisi bence hayatımızı değiştiren, yazarın gözünden hayata bakma isteği değil. 

Suzan Defter

Dünden beri kendimi köşesine çekilip yaralarını yalayan bir kedi gibi hissediyorum. Çocukluğumdan beri yaşadığım en zor his, sevdiklerimi ölçüsüz derecede kıskanmam. Başkasının yaptığı herhangi bir şeyi, bir başarısını asla kıskanmazken sevdiklerimi nasıl olup da böyle hislerle kıskandığımı hiç çözemiyorum. Suzan Defter, bu ölçüsüzce kıskanmanın kitabı. Uzun zamandır kitap okurken ağlamıyordum, Suzan Defter'i okurken çoğu yerde çok ağladım. Abisini çok kıskanan Derya. Abim yok ama olsaydı senin gibi olurdum. Anne babamı olmayan kardeşlerimden kıskandım, en yakın arkadaşımı diğer arkadaşından, kuzenimi diğer kuzenimden. Daha ilkokuldaydım en yakın arkadaşım bana "ben bir çikolatayım, hepsini senin yemen gerekmez başkalarıyla da paylaşabilirsin" diye mektup yazmıştı kıskançlık krizimden sonra. Nasıl başka arkadaşını benden daha çok seversin? 

Suzan Defter içimi deşti. Çok büyük bir aşk hikayesi de var içinde evet, ama ben Derya'yla köşeme çekildim. Çimen yiyorum, yaramı yalıyorum geçmiyor. Kıskananın yakıcı kimsesizliğinde Derya'nın yaşadıklarını sanki kendim yaşadım. İki Yeşil Su Samuru'na ilkgençliğimde bağlanmam da ondan, sevdiği herhangi birinin ilgisindeki en ufak kaymada solan çiçek misali boynu bükülen kitap kahramanları. Nasıl bensiz oraya giderler? Nasıl bensiz bunu yaparlar? Aşk kıskançlığına girmek bile istemem. "Annen bile okşasa benim bağrım taş olur." Büyüdükçe bu hislerimi törpülediğimi düşünüyordum, artık eskisi gibi mantıksız değilim diyordum. İnsanın  birden çok arkadaşı da olur. Aslında törpülemeyi değil de gizlemeyi öğrenmişim. Kitabı okuyunca hepsi çıktı bir köşeden. Sevdiğini çok kıskananlar bu kitabı okumasın. Yazsam sayfaları doldururum ama burda duracağım. Nilüfer'den dinleyin.

Onyria

"Tur, tur pedimu, nereye gidersin?" Namaz kıldığı için çocukken "Amin" adını taktığım babamın ananesinin kırık Türkçe'si hep kulaklarımda. Ben babaannemin vefatından yaklaşık 2 sene sonra doğmuşum. İsmimiz de aynı. Evladını kaybettikten sonra ağlamaktan gözünde yaş kalmamış Amin'in. Ben doğunca ilk kez gülmüş, öyle anlatıyorlar. Belki kızının ismini taşıdığım, belki torun çocuğu olduğum ama en çok koynunda büyüyen çocuk ben olduğum için Amin'le benim ilişkim hep çok farklı oldu. Vefat ettiğinde ben 12 yaşındaydım. Çocuklara herhalde bazı şeyler malum oluyor. O sonbahar vefat edeceğini anlamış gibi son yazımızda her anımı Amin'le geçirdim, hiç yanından ayrılmadım. O yaz hem de bana anlattığı hikayeleri de daha çok anlayacak yaşa geldiğime de seviniyorum. Benim yaşımda olup mübadele hikayelerini birinci ağızdan dinleyen çok fazla kişi olduğunu sanmıyorum. Midilli'den sandala binerken ablasını fazla eşya aldığı için uyarması, onu dinlemeyip yine de sandala binen ablasının sandalının batması. Korkudan Cunda adasında en küçük evlere yerleşmeleri, öyle garip şeyler ki bizim için. Midilli mübadilleri Girit mübadillerine göre daha dindardır. Ailenin diğer kısmı olan Girit göçmenleri ayrı bir alem. Girit göçmenleri cenazeye ağlarken müzik duyunca dans etmeye başlayan, neşesi gürültüsü bol insanlar. Zeytinyağı, değişik otlar ve bitmek tükenmek bilmeyen Girit hikayeleri bereketli sofralarının vazgeçilmezleri. Bize de İzmir'den hala koliyle mevsimine göre radika, cipes, şevketi bostan, arapsaçı ve karışık ot gelir. Çocukluğum hep bu hikayelerle, bu yemeklerle geçti. Cunda adasında hala eski Rum evlerinde yaşayan akrabalarımız, Çeşme'de radyodan Yunanca müzikten başka bir şey dinleyemeyişimiz.

En çok üzüldüğüm dedemin bana Rumca öğretemeden ben 6 yaşındayken vefat etmiş olması. Rumca bildiği için donanmaya alındığını, 2. dünya savaşı'nda Malta'da musevileri Türkiye'ye kaçırmak için savaştığını, naziler tarafından bacağından vurulup 6 ay hastanede yattığını ise çok yeni öğrendim. Bana her gün taze balık avlayan, radyoda Yunanca müziği ve bir kadeh rakısıyla dünyanın en mutlu insanı olan Giritli dedem. Vefatından sonra evinde babanemin her resminin arkasına ayrı şiir yazdığını gördükleri, bestelerini kaydededen udi arkadaşı sayesinde dinleyebildiğim sanatkar şair dedem.   Benim bu hayatta en çok sevdiğim insan dedemdi/dedemmiş. Dedemmiş diyorum çünkü öldüğünü hiç kabullenemedim, 2 yaşımdan beri her şeyi hatırlayan ben dedemle ilgili hiçbir şeyi hatırlamıyorum. Tek bildiğim dede lafı geçince muhakkak ağladığım, çocukluğumu anımsattığı için Babam ve Oğlum filminde ağlamaktan helak olduğum. Dedemin İnsanları'nı hala cesaret edip izleyemedim.

Aslında bu yazı çok neşeli bir yazı olsun diye başladım, Atina'da geçirdiğim 2 günü anlatacaktım ama Amin ve dedemden bahsetmeden bu yazıya başlayamadım. Cuma gecesi Atina'ya iner inmez kendimizi çok tatlı bir tavernaya attık. Birkaç kadeh içince konuşmaya başladığım çok kırık Yunancamla yan masadaki kadınlarla arkadaş oldum. Hikayeleri anlatınca sanıyorum onlar da beni sevdiler. Dioni ve Kalyopi. Dioni emekli eczacı, Kalyopi de piyano öğretmeniymiş. İzmir'de denizden haç çıkaran annemin hısım akrabalarının fotoğraflarını gösterince çok etkileniyorlar. Sonra İstanbul'a ilk geldiğimde yanında kaldığım Rum hanımın dizisini de hatırlıyorlar. Ertesi gün muhakkak bizi yemeğe götürmek istiyorlar. Bir Avusturyalı olarak Andi için sanırım bu bir anda ortaya çıkan sıcaklık ve aile kaynaşması şaşırtıcı bir şey. Ertesi gün söylediği yerde buluşup dünyanın en tatlı Girit restoranına gidiyoruz. Bu minicik yerlere "kutuki" diyorlarmış, dünyanın en sevimli lafı. Kalyopi'nin İngilizce'si çok iyi değil, fakat bu akşam onun da Mudanya mübadili olduğu ortaya çıkıyor. Ben annemlerin Florina'dan Mudanya'ya göçtüklerini anlatınca bu sefer Kalyopi ağlamaya başlıyor, "yavrimu" diye diye. Yunanca'nın güzelliğinden ne yapacağımı şaşırıyorum. Yavrimu, bir dilden diğerine geçen sevgi sözleri. Dioni Atina'lı, bu hikayeleri daha ziyade kitaplardan okumuş. Kalyopi kadar etkilenip ağlamıyor. Kalyopi bana bildiği Türkçe sözleri söylüyor. Öyle tatlı ki. Bu iki kadında sanki kaybettiğim bütün aile büyüklerinin izi var. Amin tabii her büyükanne gibi muhteşem bir aşçıydı, o vefat ettiğinden beri aynı lezzette yemek yiyemiyoruz. Ta ki kutuki'de Giritli ananenin yaptığı yemeklere kadar. Kutuki Giritli bir anane tarafından işletiliyor, müthiş bir buzuki eşliğinde yediğimiz yemekler de ondan o kadar güzel. Tandır gibi keçi etini yemeyeli bilmem kaç yıl olmuştu? Memnun olalım diye etrafımızda dört dönüyorlar, böyle bir sıcaklığı başka hiçbir ülkede bulamam. Andi zaten benim kadınlarla ilişkimi ağzı açık izliyor. Gideceğiz, elbette hesap ödetmiyorlar. Kalyopi Türkçe "çocuğum benim" diye sarılıyor bana, beni hiç bırakmak istemiyor. Ben de onları İstanbul'a getirteceğim, kararlıyım. Sevgi kurtaracak bu insanlığı, çoktandır yok olan ümitlerim bu gezide yeniden canlanıyor.